Phong tục đón Tết của người Việt Nam ngoài những việc quét dọn nhà cửa, mua sắm sửaTết, làm bánh mứt,gói bánh chưng bánh tét v.v…Thì không ít nhà thường có thú chơi là treo câu đối ngày Tết để đón năm mới nhiều may mắn theo ý nghĩa của câu đối.
Hay ngày Tết mọi người tìm đến “ông đồ” để xin chữ hoặc câu đối mang ý nghĩa may mắn cho năm mới đem về treo trong nhà ngày Tết như:
*. Phước thâm tự hải (hạnh phúc nhiều sâu như biển)
Lộc cao như sơn (của cải nhiều cao như núi)
*. “Có là bao, ba vạn sáu ngàn ngày, được trăm cái Tết
Ước gì nhỉ, một năm mười hai tháng, cả bốn mùa Xuân”
*. Tuế hữu tứ thời xuân tại thủ
Nhân bách hạnh hiếu vi tiên.
Năm có bốn mùa, mở đầu bằng mùa Xuân;
Người ta có trăm tính nhưng tính hiếu thảo là cần trước hết.
*. Phúc Đầy Nhà Năm Thêm Giàu Có
Đức Ngập Tràn Ngày Một Vinh Hoa
*. Tân niên hạnh phúc bình an tiến
Xuân nhật vinh hoa phú quý lai
Nghĩa là:
Năm mới hạnh phúc bình an đến
Ngày Xuân vinh hoa phú quý về
*. Trời thêm tuổi mới, người thêm thọ
Xuân khắp mọi nơi, phúc khắp nhà
*. Đa phúc đa tài đa phú quý
Đắc tài đắc lộc đắc nhân tâm
*. Tết đến, rượu ngon đưa mấy chén
Xuân về, bút mới thử vài trang
Tranh pháo vui xem đàn trẻ nhỏ
Tóc râu thêm một sợi tuổi trời cao.
*. Niên hữu tứ thời, xuân vi thủ
Nhân sinh bách hạnh, hiếu vi tiên
*. Ngào ngạt mùi hương, dẫu tại đất người, không mất gốc,
Lung linh ánh lữa, dù xa quê cũ, chẳng quên nguồn.
*. An khang phú quý thái thái bình
Bách lão bá niên trường trường thọ
Chiều ba mươi nợ réo tít mù, co cẳng đạp thằng bần ra cửa,
Sáng mồng một rượu say túy lúy, giơ tay bồng ông Phúc vào nhà”
(Nguyễn Công Trứ)
– Phước thâm tự hải (hạnh phúc nhiều sâu như biển)
– Lộc cao như sơn (của cải nhiều cao như núi)
Có là bao, ba vạn sáu ngàn ngày, được trăm cái Tết
Ước gì nhỉ, một năm mười hai tháng, cả bốn mùa Xuân. ()
Tuế hữu tứ thời xuân tại thủ
Nhân bách hạnh hiếu vi tiên.
Tạm dịch :
(Năm có bốn mùa, mở đầu bằng mùa Xuân;
Người ta có trăm tính nhưng tính hiếu thảo là cần trước hết.)
Xuân tha hương, nhấp giọt rượu sầu, nhớ vòm trời đất nước !
Tết xứ người, hớp ngụm cafe đắng, thương mảnh đất quê nhà !
Trong 12 con giáp, Mùi là con giáp đứng thứ 8, vì vậy, được coi là con giáp rất may mắn. Giờ Mùi kéo dài từ 13-15h, là thời gian mở đầu buổi chiều, con người vừa ăn trưa xong, đang thanh thản nghỉ ngơi và sung mãn bước vào buổi lao động mới…
Trong 12 con giáp, Mùi là con giáp đứng thứ 8, vì vậy, Mùi được coi là con giáp may mắn, bởi số 8 trong quan niệm của người Á Đông là con số của phát lộc, phát tài, tượng trưng cho triển vọng thịnh vượng.
Ngoài ra, giờ Mùi kéo dài từ 13-15h, là thời gian mở đầu của buổi chiều, con người vừa ăn trưa xong, đang thanh thản nghỉ ngơi và sung mãn bước vào buổi lao động mới. Vì vậy, quan niệm dân gian thường cho rằng người sinh năm Mùi có số hưởng an nhàn.
Người tuổi Mùi nhìn chung phóng khoáng, rộng rãi, công bằng, tử tế và dễ động lòng trắc ẩn trước những bất hạnh của người khác. Tuổi này cũng luôn vui cười, sống chân thực và thân thiện với mọi người.
Trong 12 con giáp, Mùi được xem là biểu tượng của tính ôn hòa, thuần hậu. Trẻ em tuổi Mùi thường hiền lành, ngoan ngoãn, dễ bảo, đôi khi còn có sự nhút nhát, bẽn lẽn đáng yêu, dễ tạo thiện cảm. Những nét tính cách này có thể theo cả tới khi đã trưởng thành bởi đây dường như là đặc trưng bản chất của người tuổi Mùi.
Nếu đường đời được thuận lợi, người tuổi Mùi dễ có được vẻ phong nhã, thanh nhàn, nhưng nếu cuộc sống không được như ý, gặp nhiều vất vả, gian truân, thất bại, người tuổi Mùi lại trở nên rất bi lụy, ủy mị, chán chường.
Với cách hành xử luôn thể hiện sự chân thành, ấm áp, lại thêm vẻ thanh nhã, người tuổi Mùi thường được kính trọng và ngưỡng mộ. Họ luôn sống theo nguyên tắc tự do, phóng khoáng và đối xử với người khác bằng sự nhân hậu, khoan dung.
Là người giỏi quán xuyến việc lớn nhỏ trong nhà, người tuổi Mùi bản tính lại rất yêu trẻ con và vật nuôi, nên rất phù hợp với đời sống gia đình. Dù tuổi Mùi có tính cách ưa sự nhẹ nhàng, hòa hảo, không thích tranh cãi, xung đột, nhưng họ không bao giờ khuất phục trước bất cứ một sự đè nén, chèn ép nào, không bao giờ có thể ép buộc người tuổi Mùi làm điều họ không muốn.
Trong sáng và nhân hậu là nét tính cách cao quý của tuổi này, họ thường sẵn sàng giúp đỡ những người đang trong cơn hoạn nạn. Trong cuộc đời, người tuổi Mùi hiếm khi phải lo lắng về 3 điều thiết yếu trong đời sống, gồm cái ăn, cái mặc, nơi ở. Dù đi bất cứ đâu, người tuổi Mùi cũng dễ dàng kết bạn vì họ luôn đối xử với người xung quanh rất chân thành, trung thực.
Những người sinh năm Mùi được cho là dễ có đời sống hôn nhân mãn nguyện, họ không chỉ được bạn đời yêu thương mà còn được họ hàng quý mến.
Dân gian cho rằng tuổi Mùi sinh vào các mùa đều tốt, riêng mùa đông là vất vả hơn vì mùa đông ít có cỏ để ăn. Tuy vậy, thực tế là dù hoàn cảnh xung quanh có như thế nào, người tuổi Mùi cũng không cần quá lo bởi vận số tuổi này may mắn, dễ được quý nhân phù trợ, nhận được sự chủ động giúp đỡ từ những người xung quanh.
Dù trong cảnh khốn cùng, người tuổi Mùi vẫn có thể xoay xở vượt qua nhờ vào sự giúp đỡ từ cha mẹ, họ hàng, bạn bè, xã hội… Nhìn chung, người sinh năm Mùi dễ dàng vượt khó khăn và thất bại bởi xung quanh họ luôn có sự trợ giúp từ những người thân quý.
Tuổi Mùi chỉ thích làm những việc mà họ thực sự hứng thú, họ nhanh chóng nhận ra điều mình muốn theo đuổi trong cuộc đời một cách rất tự nhiên. Khi phải đối diện với những việc không muốn làm, người tuổi Mùi chẳng ngại ngần từ chối, nhưng họ không phải những con người sỗ sàng, thẳng tuột, mà ngược lại rất lịch sự, kiên nhẫn, dịu dàng để việc diễn ra vừa thuận lợi cho mình, vừa đẹp lòng cho người.
Khó ai có thể hiểu hết những cảm xúc đang diễn ra trong nội tâm của người tuổi Mùi, họ không muốn để lộ suy nghĩ của mình ra ngoài cho người khác hiểu, chỉ trừ phi họ đang trong cơn tức giận tột cùng. Thực tế tuổi Mùi rất giỏi dàn xếp tranh cãi, bất hòa và dễ tạo được không khí hòa thuận xung quanh. Người tuổi Mùi rất thích giao tiếp, những ai có thiện ý với họ đều được đối đãi tử tế.
Người tuổi Mùi cũng không thích nói thẳng, vì vậy, đôi khi cách hành xử của họ có phần không thẳng thắn, trực diện, khiến người khác cảm thấy lòng vòng, rắc rối, bực mình. Nhưng đó là bản tính của tuổi này, đừng hy vọng họ xô bồ trong thái độ, cử chỉ và đặc biệt là ngôn từ.
Những gì họ nói ra chỉ là một phần nhỏ của những gì họ nghĩ. Những ai muốn thực sự hiểu thấu người tuổi Mùi, cần phải kiên trì dành thời gian để hiểu từng chút một. Để khuyến khích người tuổi Mùi nói nhiều hơn nữa, người nghe hãy từ tốn gật đầu trong suốt cuộc trò chuyện để thể hiện sự đồng tình.
Để biết được hết những suy nghĩ, cảm nhận của người tuổi Mùi có thể mất khá nhiều thời gian. Nhưng sâu xa đằng sau sự “lòng vòng”, không thích thẳng thắn, trực diện này, chính là vì người tuổi Mùi luôn biết chừa cho mình một đường lui.
Vì tính cách mềm mỏng, hơi thiếu quả quyết nên người tuổi Mùi cần hợp tác với những người có tính cách mạnh mẽ, bởi chỉ có “kỷ luật thép”, người tuổi Mùi mới bớt sự thong dong, nhàn tản để bắt đầu tận dụng hết những khả năng của mình và làm việc thực sự chăm chỉ, hiệu quả.
Tuổi Mùi ưa sống trong môi trường quen thuộc, gắn bó rất mật thiết với gia đình, người tuổi Mùi quan trọng đồ ăn hợp khẩu vị, ngày sinh nhật và những dịp lễ Tết, kỷ niệm… Họ thường kỷ niệm những ngày trọng đại đối với đời sống cá nhân một cách khá rình rang, theo kiểu “thích thể hiện”, bởi thực sự họ rất quan trọng những dịp này. Họ có thể sẽ cảm thấy vô cùng thất vọng nếu người mà họ coi trọng lại quên mất ngày sinh nhật của họ.
Dường như người tuổi Mùi mang trong mình nỗi buồn và sự đa cảm từ trong bản chất. Họ luôn nhìn thế giới một cách khá tiêu cực, vì vậy, họ cũng luôn mong những người xung quanh sẽ vực tinh thần họ dậy. Người tuổi này dễ bị lạc đường, dễ buồn bã, dễ đưa ra những lựa chọn sai khi đi mua sắm.
Phụ nữ trẻ tuổi Mùi đặc biệt thích xuất hiện ấn tượng trong mắt mọi người. Họ có niềm ham thích đặc biệt với thời trang. Mỗi ngày họ sẵn sàng dành nhiều giờ để làm đẹp. Họ luôn hành xử duyên dáng và nền nếp, thích trang trí nhà cửa với hoa tươi. Phụ nữ trung niên tuổi Mùi lại rất quan tâm tới vệ sinh cá nhân, luôn gọn gàng và ăn vận đẹp mắt.
Phụ nữ trẻ tuổi Mùi cũng thích thể hiện tình yêu một cách không che giấu. Họ rất tin tưởng vào người mình yêu và luôn muốn ở bên người đó từng giây từng phút. Đối với những người theo đuổi mà họ không hề có hứng thú, người tuổi Mùi sẽ chẳng mảy may bận tâm đến.
Người tuổi Mùi cũng khá mâu thuẫn, đôi khi “nói không là có, nói có là không”. Tuổi này giỏi che đậy điểm yếu bằng sự lanh trí, biết đạt được điều mình muốn đôi khi bằng những “tiểu xảo”. Khi cần thiết, người tuổi Mùi rất giỏi nhõng nhẽo, quấy rầy, cốt để đạt được thứ mình muốn. Với bản tính chân thành và điềm tĩnh, thêm vào đó là vẻ ngoài biết tỏ ra đáng thương khi cần, họ luôn biết cách thuyết phục người khác rất hiệu quả.
Người tuổi Mùi không bao giờ làm tổn thương bạn bè. Đôi khi họ có thể từ bỏ một mối quan hệ để tránh khỏi những cãi vã, xung đột đang nhen nhúm xảy ra. Người tuổi Mùi nhạy cảm và đôi khi thích tìm niềm vui trong những mơ màng, ảo tưởng hơn là những cuộc vui thực sự.
Tuổi Mùi cũng thích thu hút sự chú ý của người khác và nhận được sự tán tụng đối với năng lực bản thân. Người tuổi này rất khôn ngoan khi lựa chọn công việc để có thể tận dụng tối đa thế mạnh của họ.
Nếu không sinh trong những giờ như Thìn, Tị, Dần, người tuổi Mùi sẽ khó lòng phù hợp với những công việc đòi hỏi trách nhiệm và sự nhạy bén cao, thay vào đó, sẽ phù hợp với những công việc cho phép được làm theo ý mình, được tự do tự tại.
Trong khi trái phật thủ thông thường có nhiều tua, nhìn giống như những ngón tay chụp xòe tỏa ra các phía thì cây phật thủ bonsai độc nhất vô nhị này lại cho trái đúng như hình hai bàn tay gồm nhiều ngón chắp lại với nhau mang nhiều ý nghĩa tâm linh.
Sắp Tết Nguyên đán Ất Mùi. Nhiều người tiêu dùng không tiếc tiền, chi mạnh tay sắm các loại cây cảnh độc, lạ, may mắn về chơi Tết. Một trong số đó phải kể đến phật thủ.
Phật thủ là loại quả quen thuộc trên bàn thờ của người Việt mỗi dịp ngày rằm, ngày lễ, Tết, nhất ở miền Bắc.
Theo quan niệm dân gian, hình dáng mỗi quả phật thủ là do tự nhiên, bàn tay con người không thể nào tác động được.
Một quả phật thủ đẹp phải có nhiều tầng, nhiều “ngón tay” dài, vươn rộng sẽ mang lại may mắn, tài lộc nên nhiều người không tiếc công săn tìm.
Hàng loạt cây phật thủ đang chuẩn bị chờ “xuất lò”.
Hình dạng của quả rất độc đáo, trông giống như bàn tay phật, phần trước mở, phân tách ra, nhìn giống ngón tay thuôn dài. Vì vậy được gọi là phật thủ (bàn tay phật).
Những trái phật thủ với hình dáng đẹp mắt mang trong mình ý nghĩa tâm linh sâu sắc dùng để bày mâm ngũ quả trong ngày Tết cổ truyền.
Cây phật thủ ra quả quanh năm, nhưng chỉ được quan tâm và đắt khách khi Tết đến.Kích thước cây khá nhỏ nên người trồng phải dùng dây vải buộc cố định quả, tránh hư hỏng.
Càng già phật thủ càng ngả dần sang màu vàng – tượng trưng cho sự giàu sang và phú quý.
Nhiều người cẩn thận thường chọn thế đẹp, cây có số quả lẻ để mua.
Một quả phật thủ đẹp thường có “ngón” dài, mang đầy đủ các yếu tố “Thịnh – Suy – Bĩ – Thái”. Số ngón vòng ngoài phải là số lẻ, để khi đếm ngón tay cuối cùng rơi vào chữ Thịnh. Có như vậy, cả năm mới được may mắn, sung túc.
Những quả phật thủ đẹp cũng được bọc lót bằng giấy mềm…
Toàn bộ thân cây được bọc bằng báo hoặc giấy mềm để tránh dập nát và hư “ngón tay” trên quả. “Phật thủ bon sai có hình dáng khá mới mẻ và bắt mắt. Quả tươi đến vài tháng nên mình quyết định chọn mua một cây về chơi tết”
Cận cảnh trái phật thủ bonsai dáng “độc
Theo thuyết phong thủy, chậu cây phật thủ đặt ở góc nhà có tác dụng đón khách quý, lưu giữ điềm may mắn ở lại mãi với gia chủ. Có phật thủ trong những ngày tết là cầu cho năm mới thịnh vượng. Hơn thế, cây phật thủ tạo dáng bonsai đẹp mang tên An Thịnh này còn cho ra số quả lẻ là 5 quả, hội tụ các yếu tố “Thịnh, Suy, Vi, Thái” và chốt ở chữ “Thịnh”.
Theo phong thuỷ, cây cảnh trồng trong nhà còn là biểu tượng cho sức khoẻ, may mắn và tài lộc cho gia chủ trong năm mới.
Cây đào
Theo phong thủy cây đào có thể trị bách quỷ, là biểu tượng cho sự sinh sôi, phát triển mạnh mẽ. Được xem là tinh hoa của ngũ hành, hoa đào còn là biểu tượng cho nhân duyên, lễ cưới.
Các cô gái muộn chồng kích hoạt tình duyên (theo phong thủy) bằng cách treo tranh hoa đào ở cung nhân duyên. Hoặc đặt tượng hình cây đào ở hướng Tây Nam để có vận may tình duyên. Các cặp vợ chồng trẻ treo tranh cây đào có quả trong phòng ngủ cầu may mắn.
Năm mới mọi người trưng đào trước nhà mong cầu cho gia đình luôn gặp may mắn, thuận lợi cả năm.
Mai vàng
Màu vàng của hoa mai thuộc hành thổ trong ngũ hành. Màu vàng của hoa mai tượng trưng cho sự thịnh vượng, phát triển. Mọi người cho rằng năm cánh hoa của nó là năm thần cát tường, tượng trưng ngũ phúc: vui vẻ, hạnh phúc, trường thọ, thuận lợi, hòa bình.
Do đó, có bức tranh “Mai khai ngũ phúc” cũng phù hợp với âm dương ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ, thể hiện mong muốn gia đình được may mắn hạnh phúc trọn vẹn.
Những cánh hoa rực rỡ tượng trưng cho sự cát tường, vui vẻ, hạnh phúc, trường thọ, thuận lợi, hòa bình.
Cây quất, quýt
Theo âm Hán của từ “quất” gần giống âm của từ “cát”, cây quất thường được chọn để tranh trí trong nhà vào ngày Tết. Theo quan niệm, quất quýt tượng trưng cho sự may mắn, trù phú, sức khỏe, bình an, trường thọ và sự may mắn trong tình duyên, dồi dào sức sống, mang lại niềm vui và may mắn cả năm.
Người ta thường chọn những cây lá xanh tốt, quả vàng đều, sai quả thể hiện sự phù trú, hứa hẹn năm mới được mùa, ăn nên làm ra, dồi dào sức sống.
Do đó, mỗi khi Tết đến xuân về, nhà nhà đều bài trí cây quất với hy vọng mang lại niềm vui và may mắn cả năm cho gia đình.
Các cửa hàng, văn phòng đặt cây quất sẽ vượng cát khí, sáng suốt đầu tư, thu nhiều tài lộc.
Đủ đủ
Nhiều cây ăn quả quen thuộc như đu đủ cũng được nhà vườn chăm sóc, tạo dáng trong chậu cảnh. Đu đủ tượng trưng cho sự no đủ mang theo khát vọng cuộc sống sung túc, đủ đầy của gia chủ trong năm mới. Đu đủ cảnh được coi là đẹp, trên cây phải có đủ hoa, lá và quả.
Cây sung
Nếu cây đu đủ tượng trưng cho sự no đủ thì cây sung lại mang mong muốn có sự sung túc, tròn đầy. Nhiều gia đình thay vì chọn các loại cây quen thuộc, mua chậu sung cảnh làm đẹp cho không gian sống.
Thanh long
Vài năm gần đây, các nhà vườn ngoài việc tập trung vào các loại hoa chơi Tết đã chuyển sang trồng loại cây hút tài lộc, vừa bắt mắt lại có ý nghĩa may mắn. Thanh long được nhiều người chuộng vì biểu trưng cho sự cát tường và thịnh vượng.
Ngoài ra giá của chậu cảnh khá ổn định, dao động từ 1 triệu đến 2 triệu cho khóm cành 15 quả trở lên.
Bưởi Cát Tường
Những trái bưởi có hình bàn tay chắp lễ được gọi là bưởi bàn tay phật hay bưởi Cát Tường. Đây là một trong những sản phẩm độc đáo được tung ra trên thị trường Tết Ất Mùi 2015, được dự đoán sẽ cạnh tranh với quả Phật thủ.
Dưa hấu hồ lô
Theo quan niệm Á Đông, bắt đầu năm mới, ai cũng muốn một năm phát tài phát lộc. Vì vậy, hai chữ tài và lộc mang nhiều ý nghĩa với mọi người. Trong những năm gần đây, không ít loại quả khắc chữ tài và lộc được tung ra thị trường trong dịp năm mới.
Dưa hấu hồ lô khắc chữ tài, lộc là loại quả “độc” được nhiều khách hàng thích thú và lựa chọn để thờ Tết.
Theo phong thủy những vật thể có hình hồ lô rất tốt cho sức khỏe, hạnh phúc và thành công cho gia chủ, làm ăn thịnh vượng, vợ chồng hòa thuận, cuộc sống gia đình hài hòa, sung túc. Bởi vậy, dưa hấu hồ lô mang ý nghĩa tài lộc, an lành.
Cây phất dụ (cây phát tài.)
Cây phất dụ hay còn được gọi là cây phát tài. Trong phong thủy, đây là loài cây mang lại may mắn cho gia chủ. Theo một số quan niệm, người ta thường mua phất dụ theo các cành có số lượng như sau: 3 – cho sự hạnh phúc; 5 – cho sức khỏe; 2 – cho tình duyên; 8 – cho tài lộc; 9 – cho thời vận.
Cây phất dự nên trồng ở phía Đông hoặc Đông Nam ngôi nhà – khu vực đại diện cho Mộc và là nơi có ánh sáng thích hợp cho cây. Điều cần lưu ý là phải chăm chút cho cây luôn xanh tốt thì mới đạt được hiệu quả về mặt phong thủy.
Cây lựu
Cây lựu được xem là “thạch lựu bách tử”, tượng trưng của “đa tử đa phúc” (nhiều con nhiều phúc). Cây lựu thích hướng về ánh nắng mặt trời, dễ trồng, dễ chăm sóc. Cộng với màu đỏ của trái, thạch lựu cảnh rất đẹp để trang trí cho căn nhà. Bên cạnh ý nghĩa phong thủy, nhiều người tin rằng nếu có loại cây này, tin tốt lành sẽ đến.
Tết truyền thống của người Việt là thời điểm thiêng liêng nhất trong năm và có rất nhiều phong tục, điều kiêng kỵ để mọi việc luôn suôn sẻ, may mắn trong năm mới.
Kiêng chúc Tết người đang nằm ngủ
Ngày xưa đất tuy rộng nhưng không phải gia đình nào cũng có nhà to để phân ra thành phòng ngủ, phòng ăn, phòng khách. Vì thế không hiếm trường hợp, khách đến nhà chúc Tết vào sáng mùng một, thấy vẫn có người nằm ngủ do phải thức khuya vào tối giao thừa. Đã đến nhà người ta thì phải xởi lởi mà chúc Tết, thế nhưng họ không chúc người đang nằm ngủ đó. Nếu không, lời chúc tốt đẹp lại bị xem như lời trù ẻo, muốn cho người ta phải nằm li bì trên giường bệnh.
Vì thế, nếu có lòng, khách phải đợi đến khi người đó ngủ dậy mới nói ra lời chúc với họ.
Kiêng quét nhà
Dân gian cho rằng, nếu quét nhà trong 3 ngày đầu năm thì cả năm gia đình sẽ nghèo túng, khánh kiệt, thần tài sẽ đi mất, tiền bạc không đến được với gia đình và hiển nhiên nó mang lại điềm xấu, không may mắn.
Theo một điển tích của Trung Quốc, trong “Sưu thần ký”, có chuyện người lái buôn tên là Âu Minh. Khi ông đi qua hồ Thanh Thảo được thủy thần thương ban cho một người hầu tên là Như Nguyệt. Từ ngày thương gia này đem Như Nguyệt về nuôi, trong nhà làm ăn phát đạt, chỉ vài năm là giàu to.
Một hôm Như Nguyệt phạm lỗi, Âu Minh không kiềm được cơn giận đã ra tay đánh cậu bé. Như Nguyệt hoảng sợ chui vào đống rác và biến mất, từ đó nhà Âu Minh làm ăn sa sút, buôn bán không được nên nghèo kiết xác. Dân làng cho đó là một vị thần mang lại sự giàu có mà nhà Âu không biết quý trọng. Kể từ đó mọi người kiêng không dám quét nhà đổ rác trong mấy ngày Tết.
Vì có tục kiêng quét nhà đổ rác 3 ngày Tết, sợ rằng sẽ quét hết tiền bạc, vận đỏ ra khỏi nhà, nên ngày 30 Tết, dù bận rộn đến đâu mọi người cũng phải dọn dẹp nhà cửa, không vứt rác bừa bãi. Ở Nam Bộ, sau khi quét dọn người ta thường cất hết chổi, nếu trong ngày Tết bị mất chổi có nghĩa là năm đó nhà sẽ bị trộm vào vét sạch của cải. Ở nông thôn, ngày Tết nhà nào cũng rắc vôi bột ở bốn góc vườn, rồi vẽ mũi tên hướng ra cổng để xua đuổi ma quỷ.
Kiêng mặc quần áo màu trắng, đen
Theo quan niệm của người xưa, mùa xuân phải rực rỡ sắc màu thể hiện sức sống vạn vật và con đàn cháu đống nên đầu năm thì phải mặc trang phục màu sắc sặc sỡ( hồng, đỏ, vàng, xanh…), tạo nên sự hứng khởi tươi vui. Chính vì vậy các màu tẻ nhạt u trầm thường kiêng, đặc biệt hai màu trắng và đen là màu của tang lễ, chết chóc, bị kiêng triệt để.
Kiêng khóc lóc, buồn tủi, bực tức
Điều này thật dễ hiểu, vì đây là những hành động không hay mà bất cứ ai cũng không muốn làm vào dịp Tết. Nhưng nếu bất đắc dĩ phải rơi vào hoàn cảnh không vui, chúng ta nên cố gắng kìm chế để hưởng thụ một năm mới trọn vẹn niềm vui bên người thân, bạn bè, gia đình.
Và đặc biệt trong ngày Tết nếu ai khóc, buồn bã và bực tức thì cả năm sẽ phải khóc, có nhiều chuyện buồn, lo lắng, suy nghĩ. Vì thế người ta kiêng kỵ điều này để tránh gặp phải xui xẻo cả năm.
Kỵ mai táng
Tết Nguyên đán được gọi là “Tết Cả”, là ngày vui nhất của một năm, có ý nghĩa thiêng liêng mở đầu cho một vận hội mới của đất trời, của con người và dân tộc. Vì thế dù gia đình có tang cũng phải tạm gác chuyện buồn để hòa chung với niềm vui của cả dân tộc.
Vì vậy có tục lệ cất khăn tang trong ba ngày Tết, là nhà nào có đại tang kiêng đi chúc Tết, mừng tuổi bà con, xóm giềng, còn ngược lại bà con xóm giềng lại cần đến chúc Tết và an ủi gia đình bất hạnh đó.
Trường hợp gia đình có người chết vào ngày 30 tháng Chạp mà gia đình có thể định liệu được thì nên chôn cất cho kịp ngày đó. Đa số các gia đình kiêng để sang ngày mùng Một đầu năm. Còn nếu qua đời đúng mùng 1 Tết thì chưa phát tang vội nhưng phải chuẩn bị mọi thứ để sáng mùng 2 làm lễ phát tang
Kiêng đánh thức người khác trong ngày mùng 1 Tết
Gặp trường hợp đi chúc Tết nhà người ta, muốn dành lời chúc cho người đang ngủ nhưng không thể đợi lâu, tốt nhất là vị khách nên chờ dịp khác chứ không được đánh thức anh ta dậy. Không chỉ khách, ngay cả người nhà cũng không nên đánh thức ai trong ngày này, mà phải để người ta tự dậy. Nếu không, người nằm ngủ đó sẽ phải chịu sự thúc giục của người khác trong công việc quanh năm.
Kiêng về nhà ngoại vào ngàymùng 1, 4, 5 Tết
Theo tục lệ xưa, con gái và con rể chỉ được về nhà ngoại chúc Tết vào mùng 2 hoặc mùng 3, kiêng các ngày mùng 1, mùng 4 và mùng 5. Nguyên nhân là ngày mùng 1 – ngày quan trọng nhất, họ có nghĩa vụ phải tỏ lòng hiếu đễ với bố mẹ, tổ tiên họ nội. Ngoài ra còn có quan niệm rằng phải về nhà vợ vào những ngày kể trên thì mới đem lại vận may cho gia đình bên ngoại.
Kiêng giặt quần áo vào mùng 1, mùng 2
Theo tín ngưỡng dân gian, hai ngày đầu năm là ngày sinh của thủy thần nên cần kiêng giặt quần áo để không mạo phạm đến thần, dẫn đến gặp xui xẻo. Thực ra, người xưa chẳng có nhiều quần áo để giặt, và ngày Tết là dịp nghỉ ngơi, tiết trời lạnh, việc ngừng giặt hai ngày cũng chẳng mấy ảnh hưởng đến họ.
Kiêng mở tủ vào mùng 1
Dù là loại tủ gì, kể cả tủ quần áo, cũng không nên mở vào ngày mùng 1 Tết, bởi việc này sẽ làm thất thoát tiền tài và vận may suốt cả năm. Vì thế, người xưa thường chuẩn bị sẵn quần áo cần mặc, treo ra ngoài trước giao thừa.
Kỵ vay mượn, trả nợ ngày đầu năm
Chỉ trong hoàn cảnh túng thiếu hoặc cấp bách, người ta mới nghĩ đến chuyện vay mượn tiền bạc hoặc đồ dùng của người khác. Và đây là vấn đề khá tế nhị mà người Việt luôn quan tâm, chú ý để tránh mất lòng nhau.
Người xưa dạy, không nên vay hoặc cho tiền bạc, đồ đạc vào những ngày đầu năm mới vì sẽ khiến gia đình rơi vào cảnh túng thiếu cả năm. Điều kiêng kỵ này xuất phát từ quan niệm ngày đầu xuân con người mở cửa để đón lộc vào nhà, còn nếu cho mượn hoặc trả giống như “dâng” tài lộc vào tay khác.
Trong gia đình, ông bà, cha mẹ thường răn dạy con cháu trong dịp tết không nên vay tiền hay mượn đồ đạc của người khác, để tránh cho cả năm sẽ rơi vào cảnh túng thiếu, nợ nần, không may mắn trong công việc, làm ăn.
Kiêng cho nước, lửa
Thật không may cho nhà ai mùng 1 Tết có người đến nhà xin lửa, xin nước. Ngày mùng 1 Tết người ta rất kỵ người khác đến xin lửa nhà mình, vì quan niệm lửa có màu đỏ, màu mang lại may mắn đầu năm mới. Cho lửa là cho đi cái đỏ, cái may mắn trong năm mới sẽ khiến gia đình không giữ được tiền bạc, trong nhà sẽ gặp nhiều điều xui rủi, ra đường hay gặp tai vạ..
Ngoài ra, cũng kiêng cho nước đầu năm vì nước vốn được ví như nguồn tài lộc trong câu chúc: “Tiền vào như nước”. Thường thì trước khi bước sang năm mới, ở nông thôn nhà nào cũng lo đổ đầy nước vào bể, vào chum hoặc vại. Từ trong tâm thức người ta tin rằng, năm mới đến sẽ đem theo của cải nhiều như nước.
Chẳng thế mà sáng mùng 1 Tết, rất nhiều nhà thời xưa hay thuê người gánh nước đến. Họ được mừng tuổi đôi ba hào, thế là cả chủ nhà lẫn người gánh thuê đều hả hê vì sẽ có một năm mới may mắn tốt lành.
Kiêng làm vỡ các đồ vật
Ông bà ta quan niệm, từ vỡ, bể là những từ tạo nên sự chia cắt, đứt lìa từ những vật dụng trong nhà cho đến các mối quan hệ trong gia đình và xã hội. Đó thật sự là những điều không tốt và không ai mong muốn xảy ra trong đầu năm mới.
Do đó, người già thường khuyên con cháu trong những ngày này phải cẩn thận, không được đánh vỡ bát đĩa, ấm chén…sẽ khiến gia đình chia rẽ ,bất hòa.
Ngoài ra người Việt còn kiêng ăn thịt chó, cá mè, vịt, cá chuối, mở tủ..vì người ta cho rằng đó là những thứ sẽ không đem lại may mắn cho họ trong năm mới.
Kiêng cúng quan đương niên trong nhà
Lúc giao thừa, người Việt thường có lễ cúng tiễn quan quân nhà trời coi việc năm cũ và đón quan quân coi việc năm mới đi thị sát trần gian. Việc này phải làm ở ngoài sân chứ không được làm trong nhà, bởi các ngài rất vội, không có thời gian ghé vào. Lễ dành cho việc cúng này thường gọn nhẹ: con gà luộc (hoặc thịt lợn luộc), hương, hoa, bình rượu nhỏ… và phải đợi tàn hương mới được đem vào nhà.
Kiêng ăn đuôi cá
Ở miền Bắc có một số nơi cầu may năm mới bằng việc ăn cá chép – loài cá vượt vũ môn hóa rồng. Nếu ăn cá chép trong ba ngày đầu năm mới thì trong năm đó sẽ được hanh thông trong chuyện học hành, thăng tiến. Tuy nhiên, nhằm tăng sự may mắn, người ta tránh ăn phần đuôi, để luôn có dư thừa, tích lũy của cải trong năm mới, chứ không chỉ đủ ăn đủ mặc.
Kiêng trượt chân, vấp ngã
Trẻ con, thanh niên thường được người có tuổi dặn dò phải đi đứng cẩn thận, ngay ngắn trong ngày Tết, tránh trượt chân, vấp ngã vì như vậy sẽ bị dông cả năm. Trượt chân hay vấp ngã tượng trưng cho sự xui xẻo, trục trặc trong công việc.
Kiêng ngồi hoặc đứng trước cửa
Việc đứng hay ngồi án ngữ trước cửa chính trong dịp năm mới không chỉ vô duyên mà còn được coi là hành động gây phương hại đến vượng khí gia đình. Luồng khí tốt lành của năm mới trên đường vào nhà sẽ bị chặn lại, hao tán đi, khiến gia đình đó không được may mắn, thành công, hạnh phúc.
Kiêng vỗ vai, quàng vai người khác
Hành động thân mật, bỗ bã này nếu được bạn thực hiện trong những ngày đầu năm mới thì rất có thể gây ra sự khó chịu, thậm chí phản ứng tiêu cực. Nhiều người cho rằng khi bị người khác vỗ vai, quàng vai vào dịp Tết, họ sẽ bị xui xẻo, gặp chuyện buồn về tình duyên hay hạnh phúc gia đình.
Thật ra ngay cả trong những ngày bình thường, nhiều người Việt đương đại cũng tránh tối đa việc bị người khác vỗ vai hay quàng vai.
Kiêng đi chúc Tết khi đang có thai
Không chỉ những người có tang mới kiêng đi chúc Tết, người Việt xưa còn tránh làm việc này khi đang có thai. Thật ra ngay cả thời hiện đại, nhiều phụ nữ cũng kiêng hoặc được dặn phải kiêng đến nhà người khác trong dịp đầu năm. Bởi theo quan niệm dân gian, bà chửa đem lại xui xẻo, đó là chưa kể đứa bé trong bụng sau này cũng thành kẻ ăn nói vô duyên. Mà đâu chỉ riêng ngày Tết, vào những ngày thường, không ít người hiện nay vẫn từ bỏ việc quan trọng định làm trong ngày nếu “ra ngõ gặp gái chửa”, hoặc có cố làm thì trong bụng vẫn dự cảm thất bại, dẫn đến không an lòng và hậu quả là việc không thành.
Kiêng quên khăn tay ở nhà người khác
Người xưa cho rằng việc để quên khăn tay ở nhà người khác trong ngày Tết cũng giống như bạn bỏ lại sự xui xẻo, khó khăn cho người ta.
Xông nhà xông đất đầu năm là một phong tục có từ lâu đời của người Việt. Mỗi dịp năm mới, ai cũng mong muốn có người đến xông đất hợp với chủ nhà nhằm đem lại may mắn cho gia chủ, cả năm thịnh vượng.
Chọn tuổi xông đất xông nhà đầu năm là quan trọng khi Tết đến xuân về, quan niệm từ xưa cho là ngày mồng Một Tết nếu mọi việc may mắn thuận lợi thì cả năm đó sẽ được bình an, tốt lành. Nên việc chọn tuổi, chọn người xông nhà, xông đất là không thể không chọn.
– Tết Nguyên Đán bắt đầu từ giao thừa, ông bà thường khuyên con cháu kể từ giờ phút này nên vui vẻ với nhau, không nên cãi cọ, không làm vỡ chén bát. Còn ông bà, cha mẹ lo lễ cúng giao thừa, làm lễ cúng đưa tiễn các vị hành khiến năm cũ và đón rước các vị hành khiến năm mới ở ngoài sân, và cúng ông bà tổ tiên. Sau đó, cả gia đình sẽ cùng nhau ăn uống vui vẻ, chúc Tết lẫn nhau và lì xì đầu năm chúc may mắn cho từng thành viên trong gia đình.
– Sáng mùng một Tết Nguyên Đán, mỗi nhà đều cần có một vị khách đến xông đất, xông nhà. Việc chọn tuổi, chọn người xông nhà rất quan trọng, người này phải là người tốt vía, tính tình dễ chịu, vui vẻ, nhiệt tình, may mắn sẽ giúp mang đến một năm tốt lành cho gia chủ.
– Người đến xông đất thường chỉ đến thăm và chúc tết chừng năm mười phút chứ không ở lại lâu, hầu cho mọi việc trong năm của chủ nhà cũng được trôi chảy thông suốt. Người đi xông đất xong có niềm vui vì đã làm được việc phước, người được xông đất cũng sung sướng vì tin tưởng gia đạo mình sẽ may mắn trong suốt năm tới.
– Người được chọn xông đất phải đáp ứng các tiêu chí như có đạo đức đường hoàng, vui vẻ, rộng rãi, hạnh phúc, thành đạt, đang ăn nên làm ra thì càng tốt và một yếu tố quan trọng là hợp tuổi của chủ nhà.
Nhìn tổng quan về 12 con giáp:
1. Người tuổi Tý tính nết bộc trực, lời nói và cử chỉ rất cẩn thận, chặt chẽ, sống rất tiết kiệm. Dễ bị kích động nhưng tính tự chủ khá cao, ngoại giao khéo, thích nơi náo nhiệt. Làm công chức không được thuận lợi mấy, dễ gặp trở ngại, công việc thất thường, gặp những tổn thất không đáng có, làm vất vả mà thu về ít, nếu làm kinh doanh mua bán thì tài vận sẽ khá hơn, có thu nhập ngoài luồng như hoa hồng, tiền làm thêm, tiền thưởng… nhưng lại có chi tiêu bất ngờ.
2. Người tuổi Sửu cần cù, nhẫn nại, bảo thủ và rất thận trọng trong công việc. Bề ngoài họ mềm mỏng, chất phác nhưng rất truyền thống, ngay thẳng, chính trực, không thích dùng thủ đoạn, hay ghi chép sổ sách. Người tuổi Sửu thuận lợi trong học hành thi cử, dễ kết giao bạn xấu nên đôi lúc bị hệ lụy. Tuổi Sửu có nhiều cơ hội phát triển, trong công sở có ý tưởng tốt sẽ được trọng dụng cất nhắc, trong kinh doanh được quý nhân hổ trợ, có thu nhập ổn định, tài vận cũng tốt hơn.
3. Người tuổi Dần thích thể hiện năng lực, thích mạo hiểm, bộc trực, làm việc tập trung, thích hoạt động bên ngoài. Họ cũng là người có nhiều sáng kiến thiết thực, có gu thẩm mỹ. Người tuổi Dần khá thuận lợi trong học hành thi cử, có quý nhân trợ giúp bất ngờ nên có vài cơ hội tốt trong cuộc sống.
4. Người tuổi Mão ôn hòa, nhã nhặn, thông minh, trí tuệ, có khiếu về các môn khoa học xã hội và chính trị nhưng không thích ganh đua đấu tranh. Tuổi Sửu không quan tâm nhiều đến cuộc sống gia đình và rất tự tin vào khả năng của mình. Họ hay tập trung học hành nghiên cứu nên đường công danh rất thuận lợi, làm công chức có thu hoạch tốt. Đầu tư công sức nhiều sẽ thu hoạch nhiều, tương xứng với công sức bỏ ra. Có hướng phát triển thêm bên ngoài, đầu tư xa sẽ có lợi.
5. Người tuổi Thìn nóng nảy, vội vã, nhiệt tình, ôm nhiều khát vọng cao. Họ thường coi mình là trung tâm vũ trụ nên hay tự cao, tự đại. Tuy nóng nảy, cứng rắn nhưng họ lại thẳng tính, không hay để bụng và không ưa sự ràng buộc. Người tuổi Thìn có vận khí tốt nên sự nghiệp và tài vận phát triển. Thu nhập khả quan, tiền vào ổn định.
6. Người tuổi Tỵ thông minh nhạy bén. Họ không thích nghe ai khuyên bảo, luôn nghi ngờ, đôi khi bất chấp mọi thứ để đạt được cái mình muốn. Tuổi Tỵ nhường nhịn kém, dễ kết giao nhầm bạn hoặc làm liên lụy vào công việc của bạn bè đồng nghiệp, dễ bị phá tài. Họ quý nhân trợ giúp nên có thăng tiến tốt nhưng sức khỏe không được tốt lắm.
7. Người tuổi Ngọ nhanh nhẹn, có chút tài lộc do công việc đem lại, thiếu kiên nhẫn, mau chán, tình duyên gặp vận đào hoa. Họ có tính độc lập cao, thích hoạt động thể chất nhưng khá nóng nảy và cố chấp. Tuổi Ngọ dùng hành động và công việc thực tế để chứng minh khả năng của mình.
8. Người tuổi Mùi chính trực hiền lành, dễ cảm thông với người khác, yêu nghệ thuật và dễ tha thứ, nhưng họ cũng yêu tự do cá nhân, tâm lý hay chán nản, buông xuôi hay nghỉ ngơi hưởng thụ, đa sầu đa cảm, sợ trách nhiệm nên ít khi dám quyết đoán việc gì nên hay để lỡ cơ hội tốt. Người này kiếm tiền dễ mà tiêu cũng nhiều.
9. Người tuổi Thân nhanh nhẹn, thông minh tháo vát. Họ ưa tranh đấu nhưng lại khéo che đậy kế hoạch của mình. Là những người đa tài, làm được nhiều ngành nghề nhưng luôn cảm thấy mình giỏi hơn người khác nên thường chủ quan thái quá dẫn đến thất bại. Tuổi Thân có quan hệ xã hội, ngoại giao tốt, được cấp trên và đồng nghiệp đánh giá cao, phát huy được tinh thần đồng đội hay làm việc nhóm.
10. Người tuổi Dậu rất bảo thủ câu nệ, cố chấp, kiêu ngạo. Họ tài giỏi, có năng lực tổ chức, quyết đoán, thích tranh luận nhưng suy nghĩ cứng nhắc, không linh hoạt thích ứng. Công việc và học hành có thành tích tốt, nhưng lại dễ xung đột với người khác, dễ tạo ra khẩu thiệt thị phi. Việc kinh doanh có biến động, đi xa sẽ thành công, có lợi tài lộc nhưng sẽ vất vả.
11. Người tuổi Tuất thông minh, trí tuệ hay được quý nhân hỗ trợ, có thế mạnh về giấy tờ và công việc hành chính. Tài vận ổn định nhưng không nhiều, thu về ít chi tiêu lớn, người làm kinh doanh cũng có tiến triển đều, nhưng không nhanh.
12. Người tuổi Hợi chịu khó, nhẫn nại, hay bị những người xung quanh can thiệp gây phân tâm, mất tập trung. Người làm công chức, kinh doanh đều thuận lợi. Tuổi Hợi giỏi nhẫn nhịn, xử lý khéo các mối quan hệ xã giao, trong làm ăn cẩn trọng.
